หมอต่อกระดูก (สมเดช พุฒพลายงาม) ตำบลศีรษะจรเข้น้อย

ประเภทวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ : ปราชญ์ชาวบ้าน

หมอสมเดช พุฒพลายงาม  อายุ 56 ปี  เป็นหมอภูมิปัญญาพื้นบ้านด้านกระดูกและเส้น หมู่ 10 บ้านคลองหนองงูเห่า ตำบลศีรษะจรเข้น้อย  อำเภอบางเสาธง จังหวัดสมุทรปราการ  ได้รับการสืบทอดภูมิปัญญาการรักษามาจากคุณแม่ คือ หมอศรี (นางบุญศรี  พุฒพลายงาม) โดยคุณแม่ได้รับการถ่ายทอดมาจากคุณตาจันทร์  จานแก้ว  อีกทอดหนึ่ง จากประวัติการสืบทอดเท่าที่สืบความได้ รุ่นนี้เป็นรุ่นที่ 3  ซึ่งหมอสมเดช ได้รักษาผู้ป่วยมาเวลากว่า 30 ปี

          วิธีการสืบทอดภูมิปัญญาเริ่มจากเป็นผู้ช่วยหมอศรี (คุณแม่) ในฐานะคอยปรุงยาสมุนไพร ล้างแผล เย็บแผล  เข้าเฝือก ฯลฯ  ผู้ป่วยที่มารักษาในอดีตจะเป็นเรื่องของกระดูกหัก กระดูกแตกเป็นส่วนมาก ต่อมาก็จะเป็นเรื่องเส้น เนื่องจากหมู่บ้านคลองหนองงูเห่าอยู่ห่างไกลความเจริญ หมอพื้นบ้านจึงเป็นสิ่งจำเป็นและเป็นที่รู้จักของคนในหมู่บ้าน  ปัจจุบันเมื่อการแพทย์เจริญก้าวหน้ามากขึ้นและการคมนาคมสะดวก  จะเป็นการรักษาในเรื่องของเส้นเป็นส่วนใหญ่  การรักษากระดูกมีน้อยลง

          วิธีการรักษาจะเป็นการนวดด้วยสมุนไพร เรียกว่าน้ำมันสมุนไพรหมอเดช  จากการสัมภาษณ์ในน้ำมันประกอบด้วย ไพล ใบขี้เหล็ก  ขมิ้นอ้อย ดีงูเหลือม ฯลฯ ซึ่งเป็นสูตรที่ได้รับการถ่ายทอดมาโดยเฉพาะในตระกูล   เนื่องจากเป็นการแพทย์แผนไทยในการรักษานั้นต้องมีขันไหว้ครูซึ่งประกอบด้วย กล้วยน้ำว้า 1 หวี เหล้า 28 ดีกรี  1 ขวด บุหรี่  ดอกไม้ ธูปเทียนและเงินกำนล 560 บาท  ซึ่งจะจ่ายเงินครั้งเดียวตลอดการรักษาจนหาย  การรักษาใช้การบีบ นวด  กดเส้นด้วยมือและเท้า โดยมีน้ำมันสมุนไพรและอาจมีอุปกรณ์ เช่น เฝือกไม้ไผ่ สำลี ผ้าพันแผล กรรไกร ฯลฯ ตามอาการของผู้ป่วย

          ปัจจุบันหมอสมเดช พุฒพลายงาม  ยังคงให้การรักษาชาวบ้านในวันจันทร์  วันพุธ วันเสาร์ และวันอาทิตย์ อย่างละครึ่งวัน  โดยไม่รักษาในวันพระ  มีผู้ป่วยซึ่งเป็นคนในท้องถิ่นและละแวกใกล้เคียงมารักษาอย่างไม่ขาด  ส่วนใหญ่มาจากการบอกต่อถึงสรรพคุณและวิธีการที่รักษาและทำให้หายจากโรค เช่น นายวันชัย สุขฟั่น อายุ 59 ปี มารักษาด้วยวิธีการนวด มีอาการเส้นเลือดในสมองแตก ยกแขนขวาขาขวาไม่ขึ้น ต้องใช้ไม้เท้ารักษาได้ประมาณ 1 ปี ปัจจุบันอาการดีขึ้นสามารถเดินได้